مکمل های ورزشی
در مقاله قبلی درباره اصول اولیه تغذیه ورزشکاران و آنچه باید در مورد تغذیه مناسب، برای داشتن عملکرد بالا بدانید صحبت کردیم. در این بخش، به بررسی موارد زیر می پردازیم:
- انواع مختلف مکمل های ورزشی
- نکاتی که در استفاده از مکملهای ورزشی باید رعایت شوند
- برخی از تاثیرات مخرب مکملهای ورزشی
- مکمل های غذایی مفید برای ورزشکاران مختلف
- استفاده از مکمل های غذایی نسبت به تغذیه مناسب
انواع مختلف مکمل های ورزشی
انواع مکمل بدنسازی و کاربرد آنها
1. پروتئین ها
پروتئین ها یکی از مهمترین ترکیبات مورد نیاز برای ساخت بافت عضلانی هستند. علاوه بر این، مصرف پروتئین ها می تواند باعث افزایش میزان تولید هورمون رشد، تقویت سیستم ایمنی بدن و حفظ سلامت استخوان ها شود. بهترین منابع پروتئین شامل ماهی، گوشت، تخم مرغ، لبنیات و منابع گیاهی مانند نخود، لوبیا، عدس و سویا هستند. همچنین مکمل های پروتئینی نیز برای فردی که به علت عدم توانایی در مصرف غذاهای پروتئینی یا نیاز به مقدار بیشتر پروتئین، مفید واقع می شوند.
۲. کراتین
کراتین یک ماده طبیعی در بدن است که در ساخت بافت عضلانی نقش دارد. استفاده از مکمل های کراتین می تواند باعث افزایش میزان قدرت و حجم عضلات شود، اما باید به این نکته توجه داشت که کراتین می تواند در برخی موارد به کلیه آسیب بزند.
۳. بتا آلانین
بتا آلانین یک مکمل ورزشی است که به عنوان یک پیشسوخت در مسابقات ورزشی استفاده میشود. این مکمل معمولاً به صورت قرص و یا پودر در دسترس است و در تولید انرژی برای عضلات بدن و کاهش خستگی پس از ورزش مفید است. همچنین، بتا آلانین میتواند کمک کند تا زمان بیشتری را در ورزش با کیفیت بالا بگذرانید.
۴. کافئین
کافئین یک ماده شیمیایی موجود در قهوه، چای و بعضی نوشیدنیهای انرژیزا است که برای افزایش قدرت و تمرکز در ورزشهایی مانند قدرتی و استقامتی مورد استفاده قرار میگیرد. کافئین میتواند همچنین به عنوان یک چاقوی دوتایی عمل کند، افزایش قدرت و تمرکز در ورزش و کمک به سوختسوزی چربیهای بدن.
۵. بتا هیدروکسی متیل بوتیرات
بتا هیدروکسی متیل بوتیرات یا بتا-متیل بوتیرات (به اختصار بتا-متیل) یک مکمل ورزشی است که به عنوان یک پیشسوخت استفاده میشود. این مکمل معمولاً به صورت قرص و یا پودر در دسترس است و میتواند به افزایش تحمل ورزشی، تولید انرژی و بهبود عملکرد عضلات کمک کند.
نکاتی که در استفاده از مکملهای ورزشی باید رعایت شوند
• هرگز از دوز معمول مورد توصیه بیشتر نمیخورید، زیرا این ممکن است موجب عوارض جانبی و مشکلات سلامتی شود.
• مصرف مکمل های ورزشی همیشه باید با دستور پزشک یا مربی ورزشی صورت گیرد.
• قبل از شروع به مصرف هرگونه مکمل های ورزشی، بهتر است با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا بتوانید بهترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
• مصرف مکمل های ورزشی تنها بخشی از یک رژیم تمرینی و تغذیهای سالم است و نباید به آن تکیه کرد.
• همیشه محصولات از شرکتهای معتبر و با اعتبار خریداری کنید و محصولات جعلی یا نامعتبر را دور بریزید.
• به مقدار مصرف محصولات حساس باشید و در صورت داشتن هرگونه علائم ناگوار از مصرف آنها دست بردارید.
• بهتر است مکملهای ورزشی را در طول روز و بر اساس توصیه مصرف کنید، به جای مصرف همه در یک زمان.
• در نهایت، لازم به ذکر است که استفاده از مکمل های ورزشی به تنهایی قادر به جایگزینی یک رژیم غذایی سالم و تمرینات ورزشی نیست. برای رسیدن به اهداف ورزشی خود، شما نیاز دارید به یک برنامه تمرینی سالم و متنوع، یک رژیم غذایی متعادل و باکیفیت و در صورت نیاز مکمل های ورزشی مناسب که با توجه به نیازهای شما توسط پزشک یا متخصص تغذیه تعیین شده باشد.
استفاده از مکمل های ورزشی ممکن است برای بسیاری از ورزشکاران و بدن سازان مفید باشد، اما در برخی موارد ممکن است باعث آسیب به سلامتی شود.
برخی از تاثیرات مخرب مکملهای ورزشی بر بدن
1. خطرات افزایش وزن
برخی از مکملهای ورزشی حاوی چربیها، شکر، کربوهیدراتهای بالا و دیگر مواد اضافی هستند. این مواد میتوانند باعث افزایش وزن شوند و به طور خاص در ورزشکارانی که به دنبال حفظ وزن خود هستند، مشکل ساز خواهند بود.
2. اختلالات گوارشی
مصرف برخی از مکملهای ورزشی میتواند به علت حاوی مواد شیمیایی و دارای اثرات محرک گوارشی، باعث اختلالات گوارشی شود. مصرف طولانی مدت این مواد ممکن است باعث عوارض جدی مثل ترشح اسید معده بیش از حد، سوء هاضمه، اسهال، افتادگی و یا بروز ترشحات گوارشی بشود.
3. آسیب به کبد
برخی از مکملهای ورزشی، مانند استروئیدهای آنابولیک، به عنوان یکی از مکملهایی شناخته شدهاند که ممکن است باعث آسیب به کبد شوند. مصرف این مواد در طولانی مدت میتواند باعث صدمه و آسیب به سلولهای کبد شود.
4. خطرات قلبی
مصرف برخی از مکملهای ورزشی میتواند باعث افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تغییر در الکترولیتها و ایجاد خطرات قلبی شود. در برخی موارد، مصرف برخی از مکمل های ورزشی مانند سوپلمنت های حاوی کافئین می تواند باعث تشدید علائم بیماری های قلبی شود.
5. تاثیر بر سیستم ایمنی
مصرف برخی از مکمل های ورزشی مانند کراتین و بتاآلانین می تواند باعث کاهش عملکرد سیستم ایمنی شود. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان داده اند که کراتین می تواند موجب افزایش تولید رادیکال های آزاد در بدن شود که در نتیجه باعث ضعف سیستم ایمنی می شوند.
6. تاثیر بر کلیه
استفاده از مکمل های ورزشی نیز می تواند باعث آسیب به کلیه شود. برخی از مکمل های ورزشی مانند استروئیدها می توانند باعث ایجاد سندرم کلیه چینی شوند که باعث کاهش عملکرد کلیه می شود.
ورزشکاران در حالت کلی برای داشتن عملکرد بهتر، ساخت عضلات بهتر و بهبود توانایی جسمانی خود به مکمل های غذایی نیاز دارند. با این حال، مکمل های غذایی متناسب با نوع و مدت زمان ورزش، سطح تمرین، نوع دسته بندی ورزشکاران و نیازهای بدنی هر فرد متفاوت است.
برخی از مکملهایی که برای ورزشکاران دیابتی مناسب هستند:
• الکترولایت
ورزشکاران دیابتی میتوانند در هنگام ورزش، الکترولیتهای خود را از دست دهند. با توجه به این موضوع، مصرف مکملهای الکترولیتی میتواند کمک کننده موثری در بهبود وضعیت آنها باشد. الکترولیتها شامل پتاسیم، سدیم، کلر و مگنزیوم هستند. همچنین آب های آکواویتا غنی از الکترولایت و آنتی اکسیژن هستند.
• مکملهای آمینواسید
مصرف مکملهای آمینواسید، به ورزشکاران دیابتی کمک میکند تا عضلات خود را بیشتر تقویت کنند و از ورزش بیشتر لذت ببرند. این مکملها معمولاً شامل لوسین، ایزولوسین و والین هستند.
• مکملهای ویتامینی و معدنی
مصرف مکملهای ویتامینی و معدنی میتواند به ورزشکاران دیابتی در بهبود عملکرد بدن خود کمک کند. ویتامین D، کلسیم، منیزیم، روی، سلنیوم و ویتامین C برخی از مکملهای مفید دیگر
برخی از مکمل های غذایی مفید برای ورزشکاران و نوع ورزش های مختلف
پروتئین
برای ساخت عضلات، بازسازی بافت های بدن، افزایش قدرت و اندازه عضلات و بهبود عملکرد ورزشی، مصرف پروتئین بسیار مهم است. ورزشکاران برای افزایش حجم و کیفیت عضلات و بهبود توان ورزشی خود باید مصرف پروتئین را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرند.
پروتئین در بسیاری از مواد غذایی طبیعی یافت میشود. بهطور کلی، منابع غذایی حاوی پروتئین به دو دسته حیوانی و گیاهی تقسیم میشوند.
در منابع حیوانی، پروتئین در گوشت، ماهی، مرغ، تخم مرغ، شیر، پنیر، ماست، ماهیچه گوسفند و گاو، خمیرهای گوشت و محصولات دریایی مانند میگو، خوراکیهای دریایی و کرم های دریایی یافت میشود.
در منابع گیاهی، پروتئین در لوبیا، عدس، نخود، نان، برنج، ذرت، گندم، بادام، پسته، بادام زمینی، کره گردو، برگهای سبزی، سویا و محصولات مشتق شده از سویا (مانند توفو و اینتو)، بادمجان، اسفناج، کلم، گیاهان آرتیشو، چیا، کینوآ، گنجشک و نارگیل وجود دارد.
اگر به دنبال منابع غذایی پروتئینی هستید، بهتر است تنوع رژیم غذایی خود را افزایش داده و از ترکیبات مختلفی از پروتئینهای حیوانی و گیاهی استفاده کنید تا به نیاز بدن خود از پروتئینهای مختلف پاسخ دهید.
کراتین
کراتین یک ماده شیمیایی است که در عضلات بدن انباشته می شود و به عنوان یک منبع سریع انرژی برای عضلات بکار می رود. بسیاری از ورزشکاران از مصرف کراتین به منظور افزایش قدرت و توان عضلات و بهبود عملکرد ورزشی خود بهره می برند.
کراتین در بسیاری از مواد غذایی طبیعی وجود دارد. مواردی که میتوان کراتین را از آنها به دست آورد عبارتند از:
گوشت
گوشت از منابع اصلی کراتین است. گوشت قرمز مانند گوشت گاو، گوسفند، بوفالو و بز، حاوی مقادیر زیادی کراتین هستند. همچنین، مرغ، ماهی، تخم مرغ و گوشت سفید نیز حاوی مقادیری از کراتین هستند.
ماهی
برخی از ماهیها، به ویژه ماهیان دریایی مانند تن، ماهی قزل آلا و ماهی کهکشانی حاوی مقادیر زیادی کراتین هستند.
سویا
سویا نیز به عنوان منبعی غنی از کراتین شناخته شده است. این ماده در سویا بومی یا توفو، ماکی، کمبوچا و ماست سویا یافت میشود.
آرد
کراتین در آرد نیز وجود دارد و در نان، پیراشکی و دیگر محصولات آردی یافت میشود.
سیر
سیر یک منبع غنی از کراتین است. این ماده در سیر تازه و همچنین سیر خشک یافت میشود.
شیر
کراتین در شیر نیز وجود دارد. این ماده در شیر تازه و شیر خشک یافت میشود.
از آنجا که کراتین در بسیاری از مواد غذایی یافت میشود، به عنوان یک مکمل غذایی، معمولاً از مقدارهای بالایی استفاده نمیشود. به هر حال، مصرف کراتین به صورت مکمل برای برخی ورزشکاران مفید میباشد.
مکمل های ورزشی برای ورزشکاران آماتور یا مبتدی
ورزشکاران آماتور یا مبتدی در واقع نیازی به مکمل های ورزشی خاص ندارند، مگر اینکه تغذیه غذایی آنها برای ورزش مناسب نباشد. در این صورت نیاز به مکملهای چند ویتامینه، مواد معدنی، پروتئین، گلوتامین، کراتین و بتائین دارند.
مکمل های ورزشی برای ورزشکاران قدرتی
ورزشکاران قدرتی به دلیل نیاز بیشتر به تعادل نیتروژنی، باید مقدار بیشتری پروتئین مصرف کنند. به همین دلیل، مکملهای پروتئین، بتائین، کراتین و بتا آلنین برای آنها مناسب هستند.
مکمل های ورزشی برای ورزشکاران استقامتی
ورزشکاران استقامتی نیاز دارند که باعث افزایش قدرت و استقامت بدنشان شوند. در این صورت مکملهای کراتین، بتائین، کافئین، بیکربنات سدیم، پروتئین و ویتامین E برای آنها مناسب هستند.
مکمل های ورزشی برای ورزشکاران هنرهای رزمی
ورزشکاران هنرهای رزمی نیاز به توانایی انفجاری دارند. برای این منظور، مکملهای کراتین، بتائین، کافئین، آرژنین، بیکربنات سدیم و بتا آلنین میتواند مفید باشد.
مکمل های ورزشی برای دوندگان
دوندگان نیاز دارند که هم قدرت و هم استقامت بدنشان را تقویت کنند. در این صورت مکملهای بتائین، کافئین، کراتین، پروتئین، بیکربنات سدیم و ویتامین E برای آنها مناسب هستند
استفاده از مکمل های ورزشی یا تغذیه مناسب؟
موضوع استفاده از مکمل های ورزشی نسبت به تغذیه مناسب در همیشه یکی از مورد بحث های مهم در جامعه ورزشی بوده است. در این بخش، ما به بررسی این موضوع می پردازیم و با توجه به مطالعات علمی و پژوهش های اخیر، توصیه هایی را برای تصمیم گیری مناسب برای شما ارائه می دهیم.
ابتدا، باید بدانید که چه معنایی دارد که افراد به دنبال مصرف مکمل های ورزشی هستند. عمدتا این افراد به دلیل عدم اطمینان به نحوه تأمین تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدنشان از طریق غذا، به مصرف مکمل های غذایی روی می آورند. اما در واقع، یک تغذیه سالم و مناسب باید بتواند تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن را تأمین کند و استفاده از مکمل های ورزشی ممکن است در برخی موارد لازم باشد، اما نباید به عنوان جایگزین تغذیه مناسب دیده شود.
بررسی های علمی نشان داده اند که مصرف مکمل های ورزشی می تواند در برخی موارد به صورت مؤثر تأثیرگذار باشد. برای مثال، برای ورزشکارانی که به صورت حرفه ای و یا فوق حرفه ای ورزش می کنند، مکمل های ورزشی می توانند به عنوان یک ابزار مؤثر برای بهبود عملکرد، کاهش زمان بهبودی بعد از فعالیت و تأمین مواد مغذی مورد نیاز بدن شان استفاده شوند.
همچنین، برخی افراد بر اساس نیازهای خاصی می توانند به استفاده از مکمل های ورزشی نیاز داشته باشند.
با توجه به اینکه مکمل های غذایی در بسیاری از موارد برای تأمین مواد مغذی لازم برای بدن کاربرد دارند، اما با توجه به نکاتی که در ادامه بیان خواهد شد، اغلب بهتر است که برای تأمین نیازهای مغذی خود از طریق تغذیه مناسب و متنوع استفاده کنید.
یکی از اصلیترین دلایل استفاده از مکمل های ورزشی ، سرعت بخشیدن به تأمین مواد مغذی برای بدن است. در صورتی که برای تأمین این مواد به تنهایی از تغذیه مناسب و متنوع استفاده کنید، ممکن است برای به دست آوردن مقادیر مشخصی از مواد مغذی باید بسیار زمان بگذرانید. با این حال، باید یادآور شد که دریافت این مواد از طریق تغذیه، بهترین روش برای حفظ سلامتی بدن است.
همچنین، استفاده از مکمل های ورزشی ممکن است در برخی موارد مشکلات جانبی و ناخواسته ایجاد کند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد مکمل های پروتئینی میتواند به کبد و کلیه آسیب برساند. همچنین، مصرف بیش از حد مکمل های ویتامینی و مواد معدنی میتواند به بدن آسیب برساند و منجر به عوارض جانبی مانند تهوع، سرگیجه و بیماریهای قلبی شود.
از دیگر مسائلی که در مورد مکمل های غذایی باید به آنها توجه کرد، نادیده گرفتن عوارض جانبی احتمالی است که با مصرف این محصولات همراه است. در بسیاری از موارد، این محصولات هیچ گونه تأثیری بر روی عملکرد بدن ندارند.
با این حال، باید به دلایل دیگری نیز توجه کرد. در برخی موارد، تأمین تمامی مواد مغذی لازم برای بدن از طریق غذا به سختی قابل انجام است و به همین دلیل، ممکن است برای تأمین نیازهای بدن به مکمل های غذایی نیاز باشد. به طور مثال، در برخی موارد، نیاز به مواد مغذی بیشتری از آهن، ویتامین B12، و ویتامین D برای برخی از افراد وجود دارد، که میتوان با استفاده از مکمل های غذایی تأمین کرد.
همچنین، در برخی موارد، شرایط پزشکی، اختلالات گوارشی، عوامل خاص آب و هوا و شرایط زندگی میتواند منجر به نیاز بیشتر به مواد مغذی شود. در این شرایط، مصرف مکمل های غذایی میتواند کمک کننده باشد. به عنوان مثال، شخصی که در مناطقی با کمبود نور خورشید زندگی میکند، نیاز به ویتامین D بیشتری دارد و میتواند با مصرف مکمل های غذایی تأمین شود.
همچنین، مصرف مکمل های غذایی ممکن است در برخی موارد مفید باشد که به دلیل محدودیت های تغذیهای، مصرف غذاهایی که حاوی مواد مغذی مورد نیاز بدن هستند محدود شده باشد. به عنوان مثال، در مواردی که شخصی برای کاهش وزن در حال رعایت رژیم غذایی خاصی میباشد، ممکن است نتواند تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن را از طریق رژیم غذایی به دست آورد. در این شرایط، مصرف مکمل های غذایی میتواند کمک کننده باشد.