ریه و نقش حیاتی آن در بدن
ادامه زندگی به نفس کشیدن وابسته است و شرط داشتن یک زندگی سالم، ریه های سالم است. ریه یا همان شش از مهمترین اجزا از دستگاه تنفسی انسان محسوب می شود. دریافت اکسیژن از محیط و انتقال آن اکسیژن به سایر اجزا و سلول های بدن جزو وظایف اصلی ریه می باشد. علاوه بر آن، ریه دی اکسید کربنی که توسط سایر اجزای بدن تولید می شود را به بیرون از بدن منتقل می کند. بنابراین بیماری های ریوی می تواند تنفس و زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهند. به دلیل اهمیت و تاثیر بسزای بیماری های ریوی در زندگی روزمره، در این مقاله به معرفی این بیماری های ریه، روش تشخیص و درمان آن ها خواهیم پرداخت.
وظایف و محل قرار گیری ریه
همانطور که اشاره شد، ریه، شش یا همان جگر سفید بخش اصلی دستگاه تنفس انسان محسوب می شود. ریه انسان در حفره سینه ای درون سینه جای گرفته است. ریه سمت چپ به دلیل حضور قلب درنتیجه فضای کم، کوچکتر از ریه سمت راست می باشد.
در رابطه وزن ریه یا همان شش نیز لازم به ذکر است که وزن مجموع دو شش سمت راست و چپ، 1.3 کیلوگرم می باشد. نکته مهم دیگری اینکه چون بیشتر شش را کیسه های هوایی فراگرفته اند، این کیسه ها به ریه حالت اسفنجی داده اند و شش ها قابلیت ارتجاعی دارند.
ریه سمت راست از سه لوب و ریه سمت چپ از دو لوب تشکیل شده است. ریه سمت چپ بلند و باریک و ریه سمت راست قطور و کوتاه است.
ریه کجاست؟
سوال پرتکرار بسیار از افراد این است که ریه در کجای بدن قرار دارد؟ اگر بخواهیم به طور کلی به آناتومی ریه اشاره کنیم، باید بگوییم که شش ها در حفره سینه، در دو طرف قلب درون قفسه سینه قرار گرفته اند.
ریه ها مخروطی شکل هستند و در بخش بالایی باریک می شوند ولی بخش پایینی ریه مقعر و گسترده تر می باشد و روی سطح محدب دیافراگم قرار گرفته است.
البته یک سوال بسیار پرتکرار و اشتباه نیز وجود دارد با عنوان، آیا ریه همان شش است؟ که باید گفت خیر و این دو ارگان بدن با یکدیگر متفاوت هستند.
همانطور که اشاره شد، بخش بالایی شش ها باریک می شود، این قسمت در بالا ادامه پیدا می کند تا به ریشه گردن می رسد (کمی بالاتر از انتهای جناغی دنده اول)
شش ها داخل قفسه سینه از نزدیکی ستون مهره ها تا جلوی سینه گترش می یابد و از بالا هم از بخش پایینی نای تا دیافراگم را اشغال می کند. از آن جا که ریه چپ با قلب فضای مشترک دارد، یک بخش دندانه مانند ریو مرز آن تشکیل شده که به ان شکاف قلبی شش چپ می گویند.
بخش بیرونی و پیشین ریه ها رو به دنده ها قرار دارد و دندانه های ملایم تری روی آن تشکیل شده است. سطح میانی ریه رو به مرکز سینه می باشد و روبه روی قلب، عروق بزرگ و کارینا، جایی که نای دو شاخه می شود، قرار دارد.
در رابطه با وظایف ریه نیز لازم به توضیح است که شاید در صورت عدم وجود برخی ارگان ها مثل کلیه، دست، پا و … قادر به ادامه زندگی باشیم ولی به دلیل وظایف حیاتی ریه، امکان زنده ماندن بدون ریه وجود ندارد، زیرا اکسیژن می بایست وارد بافت شده و از طریق ریه وارد سیسیتم بدن گردد، به قلب و مغز و … برسد و گاز دی اکسید کربن نیز توسط ریه از بدن خارج می شود.
ریه در دم و باز دم، صحبت کردن و فریاد زدن نیز نقش دارد.
خطرناک ترین بیماری ریوی
بیماری های ریه خطرناک و گسترده هستند و علل، علائم و راه تشخیص و درمان متفاوتی دارند. بنابراین در این قسمت جهت آشنایی بیشتر با بیماری های تنفسی، علائم و بحث تشخیص و درمان آن ها به معرفی برخی از بیماری های ریه خواهیم پرداخت.
برونشیت ریه
برونشیت ریه یک بیماری ویروسی است. لوله هایی به نام لوله های برونش هوا را به کیسه های هوایی درون ریه منتقل می کنند و علت بروز بیماری برونشیت ریه التهاب نایژه یا لوله های برونش می باشد.
همانطور که اشاره شد برونسیت ریه خطرناک است و یک بیماری ویروسی میباشد زیرا به دنبال بروز بیماری های شدید ویروسی مثل سرماخوردگی ایجاد می شود. البته علاوه بر بیماری های ویروسی، ممکن است بر اثر استعمال دخانیات و قرار گرفتن در محیطی با هوای آلوده نیز ایجاد شود.
لازم به ذکر است که در بیش از 90 درصد موارد، علت بیماری برونشیت ریه، بیماری ویروسی است.
برخی از علائم بیماری برونشیت ریه
- سرفه شدید و خلط دار
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- خس خس سینه
- خستگی و ضعف
در رابطه با درمان نیز لازم به توضیح است که اگر عامل بیماری زا ویروس باشد، درمان آنتی بیوتیکی هیچ تاثیری نخواهد داشت و فقط می توان علائم بیماری را با داروهایی مثل آنتی هیستامین، استامینوفن و گشاد کننده برونش برطرف نمود.
عدم استعمال دخانیات، شستشوی مدام دست ها، استراحت و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز از دیگر عوامل موثر در درمان برونشیت ریوی هستند.
• آسم
این بیماری جزو شایع ترین بیماری های ریوی در سراسر جهان می باشد.
ریه های ما دارای تعدادی مجرا و مسیر ریز است. اکسیژنی که از محیط بیرون دریافت می کنیم از طریق همین مجاری وارد ریه می شوند و سپس به سلول ها و اعضای دیگر بدن انتقال می یابند.
اگر به هر دلیلی دیواره های مذکور ملتهب شوند و عضلات اطرافشان منقبض گردند، یعنی شخص به بیماری آسم مبتلا شده است. علاوه بر این، در افراد مبتلا به آسم، کیسه های هوایی داخل ریه و راه های تنفسی توسط نخاط پر شده و همین اتفاق موجب سخت تر شدن عمل تنفس می گردد.
برخی از علائم شایع بیماری آسم
- سرفه
- خس خس سینه
- احساس درد در قفسه سینه
- تنگی نفس
- احساس فشار در قفسه سینه
آسم را ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی می دانند که تشخیص آن معمولا براساس الگوی علائم، پاسخ علائم به درمان در طول زمان و اسپیرومتری انجام می شود.
عواملی که می توانند باعث بروز علائم شود
- گرد و خاک
- آلودگی هوا
- تغییر دما
- عطر
- مواد شوینده
- ویروس ها
- حضور حیوانات خانگی در نزدیکی فرد مستعد و بیمار
- ورزش
- گرد و قارچ گیاهان
- بعضی غذاها
- سوزش سر دل
- آسپرین و ایبوپروفن
- مواد نگهدارنده داخل غذاهای کنسروی
- حمله و شوک عاطفی
- و …
درمان آسم نیز معمولا با کنترل و دوری از عوامل محرک مجاری هوایی و مصرف داروها امکان پذیر است.
دسته بندی دارو های اسم
داروهای آسم به دو دسته تقسیم می شوند :
- داروهایی که جلوی حمله آسم را می گیرند و در واقع نقش پیشگیرانه دارند. مثل اسپری های کورتیکواستروئید و کرومولین.
- داروهایی که جهت درمان حمله آسم استفاده می شوند.
سل (Tuberculosis)
سل (Tuberculosis) یک بیماری عفونی واگیردار است که ریه را مورد هدف قرار می دهد. این بیماری از گذشته های بسیار دور وجود داشته و اکنون نیز جزو کشنده ترین بیماری ها در جهان شناخته می شود. این بیماری توسط پزشکان به دو نوع فعال و نهفته تقسیم می شود. نوع نهفته که گفته می شود بیش از دو میلیارد انسان در جهان به این نوع از بیماری سل مبتلا هستند، در واقع همان عفونت سل است که در ریه ها وجود دارد ولی به هیچ وجه قابل سرایت نیست و درمان آن نیز راحت است. نوع دیگر بیماری سل فعال است که با بروز علائم شدید در فرد ظاهر شده و قابل سرایت است.
از جمله علائم بیماری سل عبارت است از :
– سرفه های شدید که بیش از دو هفته طول بکشد.
– خستگی و ضعف بی دلیل
– سرفه خون آلود
– بی اشتهایی و کاهش وزن بدون علت مشخص
– تعریق شبانه
– تب و لرز
– درد قفسه سینه در هنگام نفس کشیدن
در صورت وجود علائم مذکور، خلط ریه بیمار مورد آنالیز قرار می گیرد و در صورت نیاز عکس رادیولوژی نیز تهیه می شود.
نکته بسیار مهمی که درمورد بیماری سل فعال وجود دارد این است که اگر فرد مبتلا آواز بخواند، عطسه، سرفه و یا صحبت کند، قطرات عفونی به قطر 0.5 تا 5 میکرومتر را در هوا پخش می کند و تنها یک عطسه کافی است تا 40000 قطره عفونی به قطر مذکور در هوا منتشر شود. هر قطره قادر به انتقال بیماری است.
برای درمان سل از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود ولی به طور کلی درمان سل بسیار مشکل است و آن هم به دلیل ساختار غیر معمول و ترکیب شیمیایی دیواره سلولی میکوباکتریومی است. در واقع دیواره سلولی، داروها را بیرون نگه داشته و باعث بی اثر شدن آنتی بیوتیک ها می شوند. دو آنتی بیوتیک ایزونیازید و ریفامپیسین دو آنتی بیوتیک موثر در درمان این بیماری هستند.
• پنومونی (ذات الریه یا سینه پهلو)
ذات الریه یا همان پنومونی ممکن است هر دو ریه و یا فقط یکی از ان ها را درگیر کند. در فرد مبتلا به ذات الریه در واقع کیسه های هوایی ملتهب می شوند و یا در برخی از کیسه های هوایی آن ها مایعات چرکی پر می شود. علائم پنومونی در طول 48 ساعت یا مذت زمان بیشتر بروز می کند. برخی از علائم بیماری ذات الریه یا سینه پهلو عبارت است از :
– تب و لرز
– تعریق زیاد
– تنگی نفس
– خس خس سینه
– سرفه های خشک یا دارای خلط و گاهی همراه با لکه های خون
– بی حالی و ضعف عمومی
– درد قفسه سینه مخصوصا هنگام سرفه کردن و یا نفس کشیدن
– در سالمندان ممکن است حس گیجی و کرختی نیز جزو علائم باشد.
ضمنا لازم به ذکر است که پنومونی (ذات الریه یا سینه پهلو) ممکن است در هر سنی بروز یابد ولی به طور کلی کودکان، سالمندان، افراد دارای بیماری زمینه (مثل بیماری قلبی، آیم، دیابت)، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر هستند.
برای درمان سینه پهلو خوردن مایعات، استفاده از آنتی بیوتیک (البته در صورت صلاحدید پزشک) و استراحت کردن پیشنهاد می گردد. به طور معمول این بیماری طی یک تا سه هفته بهبود می یابد.
• آمبولی ریه
همانطور که در ابتدا اشاره شد، تنفس و حیات انسان به ریه وابسته است. بنابراین تمامی بیماری های ریه خطرناک هستند ولی به جرات می توان گفت که آمبولی ریه خطرناک ترین بیماری ریوی محسوب می شود. این بیماری زمانی رخ می دهد که لخته چربی، لخته هوا، حباب هوا یا قسمتی از یک تومور مسیر رگ های ریه را مسدود نماید. درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرفه های شدید از مهم ترین علائم آمبولی ریه هستند. تشخیص به موقع و سریع این بیماری مهم ترین قدم در پیشگیری از عوارض خطرناک و غیرقابل جبران آن است.
عواملی که ممکن است باعث بروز آمبولی ریه گردد، عبارتنداز :
– عدم تحرک طولانی مدت مثل مسافرت یا استراحت طولانی مدت
– چاقی، اضافه وزن و استعمال دخانیات مخصوصا سیگار
– بیماری هایی همچون بیماری قلبی، سرطان و یا جراحی که موجب ایجاد لخته خون گردد.
– داروهای حل کننده لخته خون، داروهای ضد انعقاد خون و رقیق کننده و نهایتا برداشتن لخته خون از راه های درمان آمبولی ریه هستند.
• سرطان ریه
سرطان در واقع رشد افسار گسیخته و کنترل نشده سلول یا بافت است که اگر سلول های ریه دچار این مشکل شوند، فرد به سرطان ریه مبتلا خواهد شد. سرطان ریه که یکی از شایع ترین سرطان ها می باشد، به دو نوع سرطان سلول کوچک و سلول بزرگ تقسیم می شود. مصرف دخانیات، گاز رادون، آلودگی هوا، ژنتیک و پنبه نسوز از مهم ترین علل ایجاد سرطان ریه به شمار می روند.
پیشنهاد مطالعه: عوارض شیمی درمانی
چطور ریه های سالم داشته باشیم؟
برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های ریه می بایست ریه های خود را سالم نگه داریم. در این بخش به نکات و راه های سالم نگه داشتن ریه خواهیم پرداخت :
تنفس در هوای سالم
از حضور در محیط هایی با هوای آلوده خودداری کنید.
عدم استعمال دخانیات
افراد سیگاری بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به انواع بیماری های ریه هستند. بنابراین ترک سیگار و سایر دخانیات بهترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری های ریه می باشد.
داشتن رژیم غذایی سالم
مصرف مواد عذایی سالم و مقوی و نوشیدن آب کافی، پاک و با کیفیت ریه ها را در وضعیت خوب و سالم نگه می دارد.
ورزش
فعالیت های ورزشی باعث سلامت قلب و عروق و انتقال مناسب اکسیژن به قسمت های مختلف بدن می شود. بنابراین ورزش کردن از نکته های بسیار مهم برای داشتن ریه های سالم است.
آسان ترین روش حفظ سلامت و رفع مشکلات ریه
آب حاوی هیدروژن مولکولی فعال
نتايج ثبت شده در كتابخانه ملى پزشکی امريكا در خصوص تحقيقات دانشمندان بر روى تاثيرات مصرف هيدروژن مولكولى فعال بر جلوگيرى از يكى از انواع آسيبهاى ريوى نشان ميدهد نوشيدن آب حاوى هيدروژن مولكولى فعال با نقش ضد التهابى از بافت هاى ريه محافظت موثرى خواهد داشت.
بنابراين با مصرف آب داراى هيدروژن مولكولى فعال و همچنين آنتى اكسيدان سرشار، مىتوان تا حد زيادى در مقابله با اين عارضه موفق بود.
آب آلتیمت آکواویتا
دستگاه آب آلتیمت آکواویتا با استفاده از فرایند منحصر به فرد و کاملا طبیعی، نه تنها تصفیه کامل آب را انجام میدهد؛ بلکه با تولید ویژگیهای چهارگانه در پیشگیری، کنترل و درمان بسیاری از بیماریها از جمله بیماری های ریوی و تنفسی کاربرد دارد.
این چهار ویژگی عبارتند از:
- ویژگی الکترولایت (Electrolyte)
- ویژگی آنتی اکسیدانت (Antioxidant)
- ویژگی ریز خوشه (Micro Clustered)
- ویژگی هیدروژن مولکولی فعال (Hydrogen Rich)
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این دستگاه با ما در ارتباط باشید.
نیاز به مشاوره دارید؟
2 Responses
سلام جگر سفید کجای بدن است؟
سلام
روز بخیر
جگر سفید همان ریه هست که در مقاله با جزییات نوشته شده که در کجای بدن قرار دارد