همه ما از اهیمت حفط سلامت بدن خود آگاهیم و کلیه ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند. اما چرا باید به این ارگان توجه بیشتری داشت؟
بیماری های کلیوی بسیار رایج هستند و در صورت مزمن بودن آنها نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه میباشد. پس بهتر است تا با انواع این بیماری ها، راههای پیشگیری و انواع مراقبت هایی که میتوانند ما را از این بیماری های سخت دور نگه دارند آشنا شوید تا هم خود و هم عزیزانتان در آرامش کامل عمری طولانی را تجربه کنید.
اول با راهکارهایی که میتواند بیشترین تاثیر را بر سلامت کلیه های شما داشته باشد آغاز می کنیم:
1. فشار خون خود را به صورت مرتب چک کنید و مطمئن شوید که از سطح نرمال خارج نشده باشد.
2. اگر از بیماری هایی مانند دیابت رنج میبرید، قند خون خود را به طور مرتب چک کنید و مطمئن شوید که از سطح نرمال خارج نشود.
3. تحرک داشتن و مصرف آب آکواویتا، لایف استایل سالم و دوری از اضافه وزن میتواند تا شما را در حفظ سلامت کلیه هایتان کمک کند.
4. از سیگار کشیدن پرهیز کنید، افراد سیگاری تا 3 برابر بیشتر در معرض مشکلات کلیوی قرار دارند.
5. از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید، مصرف زیاد الکل باعث افزایش فشار خون و افزایش ریسک ابتلا به بیماری های کلیوی میشود.
چرا سلامت کلیه مهم است؟
خب هم اکنون وقت آن است که با کلیه و با وظایف مهم آن ها را در بدن بیشتر آشنا شوید. کلیه ها مسئول کنترل فشار خون، مسئول پاکسازی خون، تولید ادرار، و مدیریت تولید ویتامین D در بدن هستند.
- کلیه ها همانند فیلتر برای بدن هستند
اصلی ترین کار کلیه ها پاکسازی خون از مواد اضافیست و بازگرداندن خون پاک به بدن. در هر دقیقه تقریباً 1 لیتر از خون شما (یعنی 20% کل خون موجود در بدن) وازد کلیه هایتان میشود و پس از پاکسازی دوباره وارد گردش خون می شود.
هر کلیه تقریباً 1 میلیون واحد کوچ به نام نفرون دارد و هر نفرون از یک فیلتر بسیار کوچک به نام گلومرولوس ساخته شده است. با عبور خون از نفرون، ضایعات و مواد اضافی آن فیلتر می شوند که بیشتر این مایع دوباره به خون برگردانده می شود در حالی که این مواد اضافی ادرار بدن شما را تشکیل میدهند. کلیه ها تقریبا بین 1 تا 2 لیتر ادرار در هر روز تولید میکنند که این مقدار وابسته به میزان مایعات مصرفی شما، دمای هوا، ساختار کلی بدن شما و میزان ورزش و تحرک شما دارد.
یک کلیه سالم میتواند میزان کار خود را به شدت افزایش دهد، برای مثال اگر شما 2 کلیه سالم داشته باشید، هر کدام از 50% ظرفیت خود استفاده میکنند اما اگر بنا به دلایلی یکی از کلیه های شما نیمی از کارایی خود را از دست داده باشد، کلیه دیگر شما میتواند کمی بزرگتر شود و تا 75% یک کلیه سالم کار کند یعنی به اندازه یک کلیه سالم و یک کلیه نیمه سالم.
- کنترل برخی هورمونهای مهم در بدن
علاوه بر فیلتر خون کلیه ها وظایف دیگری همانند تنظیم برخی هورمون های مهم در بدن را نیز دارند که برخی از آنها شامل کنترل فشار خون، تولید گلوبول قرمز و جذب کلسیم از رودهاست.
- برخی دیگر از عملکرد کلیه ها
میزان مایعات بدن را در سطحی نگه دارد که بدن بتواند به بهترین شکل به فعالیت خود ادامه دهد.
مواد موجود در بدن را مانند نمک، آب و برخی دیگر از مواد تنظیم کند.
نحوه فعالیت کلیه ها
اندازه گیری دقیق کلیه ها و نحوه عملکردشان کار راحتی نیست اما بهترین راه برای این کار استفاده از GFR است. GFR با استفاده از یک فرمول ریاضی میزان کراتین موجود در خون را اندازه میگیرد تا از طریق آن مشخص کند که کلیه های شما تا چه حد کار خود را به خوبی انجام میدهند.
هر چه میزان فیلترینگ کلیه ها در آزمایش بیشتر باشد، کلیه های شما بهتر کار میکنند. GFR of 100 mL/min/1.73 m2 حد نرمال است.
اما راههای دیگری نیز برای باخبر شدن از مشکلات کلیه وجود دارد مانند:
– وجود پروتئین در ادرار
– وجود خون در ادرار
– فشار خون بالا
– دیابت
علائم مشکلات کلیوی
حتی اگر با بیماری های کلیوی آشنا هم باشید، تشخیص این بیماری ها کار دشواریست. اگر در مراحل اولیه بیماری باشید احتمال زیاد حس معمولی داشته باشید و وجود این بیماری را در بدن خود حس نمیکنید.
شما باید 90% کارایی کلیه های خود را از دست بدهید تا علائم جدی این بیماری آشکار شود. اما معمولاً در اواسط بیماری های کلیوی که میزان مواد اضافی در خون بیشتر شده و احساس ناخوشی خود را بروز میدهد مردم متوجه این مشکلات میشوند.
بیماری های کلیوی
1. بیماری مزمن کلیه یا Chronic kidney disease
این بیماری به مرور زمان به کلیه ها آسیب وارد میکند. با توجه به شدت بیماری، بیماری مزمن کلیه به دسته های مختلف تقسیم میشود. این بیماری نسبتاً شایع میباشد و نزدیک به 15% از جمعیت بزرگسالان کل آمریکا به این بیماری دچار هستند.
دیابت شایع ترین مورد از بیماری های مزمن کلیوی میباشد. از بیماری های دیگر میتوان به فشار خون بالا، بیماری های قلبی و برخی مشکلات ژنتیکی مانند پلیکیستیک کلیه اشاره کرد.
در مراحل اولیه بیماری معمولاً علائمی ظاهر نمیشوند و تنها زمانی که مقدار قابل توجهی صدمه به کلیه ها وارد شده، بیمار متوجه وجود بیماری میشود. برخی علائم این صدمات شامل:
– ورم پا، صورت و یا دستان
– گرفتگی عضلات
– خشکی و خارش پوست
– درد سینه
– بی حسی
– بی هوشی
– کاهش وزن
– حالت تهوع
– استفراغ
– کم شدن نفس
2. آسیب حاد کلیه یا Acute kidney injury
آسیب های حاد کلیوی باعث از کار افتادن کلیه ها در زمان کوتاهی میشوند. این آسیب ها ممکن است بر روی ارگان های دیگر بدن نیز اثر منفی بگذارند، مانند قلب، ریه ها، و مغز.
علائم این بیماری شامل:
– سوزش شدید
– شوک (کاهش ناگهانی فشار خون)
– خونریزی شدید
– کم آبی شدید
آسیب حاد کلیوی معمولاً در بزرگسالان و بیماران بستری در بیمارستان ها بویژه افرادی که به مراقبت شدید نیاز دارند اتفاق میوفتد.
با توجه به شدت بیماری، علائم آسیب حاد کلیوی متفاوت است حتی بعضی افراد هیچ گونه علائمی از خود نشان نمیدهند، اما اگر علائم وجود داشته باشند، شامل موارد زیر هستند:
– کاهش حجم ادرار
– پف کردن دور چشم ها
– ورم مچ پا و پا
– حالت تهوع
– کم شدن نفس
– بی هوشی
– سردرگمی
– درد سینه
– تشنج
3. سنگ کلیه یا Kidney stones
سنگ کلیه از مواد معدنی بسیار سفت شده یا نمک ها در داخل کلیه ها تشکیل میشود.
این سنگها ممکن است در ureter (لوله هایی که ادرار را از داخل کلیه ها بیرون میبرند) یا مثانه (جایی که ادرار ساخته شده در کلیه ها را از طریق ureter دریافت میکند).
سنگ کلیه معمولاً زمانی تشکیل میشود که مواد معدنی مانند کلسیم اکسالات یا فسفات یا اوره زیادی در بدن وجود داشته باشد.
برخی بیماران ممکن است هیچ علائمی را تجربه نکنند و برخی دیگر ممکن است مشکلات زیر را داشته باشند:
– درد در جناح بدن، پایین شکم یا کشاله ران
– وجود خون در ادرار (ادرار صورتی، قهوه‌ای و یا قرمز رنگ)
– درد و یا سوزش هنگام ادرار کردن
– تکرر ادرار
– سختی در دفع ادرار
– ادرار با بوی بد
– حالت تهوع و یا استفراغ
– تب به همراه لرز (اگر عفونت وجود داشته باشد)
– عفونت ادراری
4. عفونت های کلیوی یا Kidney infections
عفونت کلیوی یا pyelonephritis نوع خاصی از عفونت مجاری ادراری هستند که معمولاً در هر عضوی از مسیر ادراری (مانند کلیه ها، لوله های ادراری، مثانه یا یوریترا) ایجاد می شوند.
عفونت کلیه زمانی اتفاق میوفتد که عفونت ایجاد شده در یوریترا یا مثانه به سمت بالا یعنی کلیه ها گسترش یابد. در موارد نادرتر عفونت از بقیه ارگان های بدن از طریق خون به کلیه ها میرسد.
علائم وجود عفونت در کلیه ها شامل:
– تب
– لرز
– حالت تهوع
– استفراغ
– درد در جناح بدن، پایین شکم یا کشاله ران
– تکرر ادرار
– درد یا سوزش به هنگام ادرار
– ادرار بد بو
– وجود خون در ادرار (ادرار صورتی، قهوه‌ای و یا قرمز رنگ)
5. کیست های کلیوی یا Kidney cysts
کیست کلیوی از نظر ظاهری مشابه بقیه کیست هاست. متاسفانه تا کنون علت تشکیل کیست های کلیوی مشخص نشده است اما احتمال میرود که زخم یا اسیب وارد شده به کلیه ها باعث شوند تا مایعات در بخش کوچکی جمع شوند و کیست را تشکیل دهند.
کیست های کلیوی تا زمانی که نترکیده باشند، خون ریزی نداشته باشند، یا به حدی بزرگ نشده باشند که به قسمت کناری خود فشاری وارد کنند معمولاً علائمی از خود نشان نمیدهند، اما پس از بروز علائم میتوان انتظار موارد زیر را داشت:
– درد در جناح بدن، پایین شکم یا کشاله ران
– تکرر ادرار
– تب
– وجود خون در ادرار (ادرار صورتی، قهوه‌ای و یا قرمز رنگ)
6. سرطان کلیه یا Kidney cancer
علت بوجود آمدن سرطان کلیه، رشد غیر قابل کنترل سلول های کلیوی می باشد. رایج ترین نوع از سرطان کلیه renal cell carcinoma نام دارد که تقریباً 90% سرطان های کلیه به این نوع اختصاص دارند.
از آن جایی که متاسفانه هنوز علت اصلی سرطان کلیه یافت نشده است، اما فاکتورهایی وجود دارند که میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند، مانند: سیگار کشیدن، ارثی بودن سرطان، چاقی و فشار خون بالا.
سرطان کلیه معمولاً در مراحل اولیه خود علائمی ندارد اما برخی از این علائم شامل:
– درد در جناح بدن، پایین شکم یا کشاله ران
– وجود خون در ادرار
– برآمدگی یا تورم در جناح بدن
– کاهش وزن غیر منتظره
– بیهوشی
– سفید شدن رنگ (رنگ پریدگی)
– اشتها نداشتن
اکنون که با رایج ترین بیماری های کلیوی آشنا شدید، شرایطی که میتوانند اثر بسیار بدی بر سلامت کلیه های شما داشته باشند را نیز با هم مرور خواهیم کرد تا بتوانید هم به خود و هم به عزیزانتان در حفظ سلامت کلیه ها کمک کنید.
شرایط مضر و خطرناک برای کلیه ها
1- بیماری مزمن کلیه
زمانی که مشکلات سلامتی شما کلیه هایتان را درگیر میکنند میتوانند باعث بروز بیماری مزمن کلیوی شوند. این بیماری دائمیست و آسیب ان هم میتواند به مرور زمان بیشتر شود. اگر آسیب به حدی باشد که کلیه ها کلاً از کار بیوفتند به آن ESRD میگویند که در این حالت وضعیت درمان شما به یکی از دو حالت زیر خواهد بود:
دیالیز، که دستگاهی وظایف کلیه های شما را انجام میدهد، یا
پیوند کلیه، که از فردی سالم کلیه ای را دریافت میکنید.
2- دیابت
دلیل اصلی بیماری های کلیوی! از هر 3 نفر که درگیر بیماری دیابت هستند، 1 نفر آنها به بیماری های کلیوی نیز مبتلاست. همانطور که در بالا بیان شد، وظیفه اصلی کلیه ها پاکسازی خون از ضایعات و آب اضافیست که منجر به تولید ادرار میشود.
کلیه ها همچنین در کنترل فشار خون و تولید هورمون های ضروری نیز نقش دارند. زمانی که به کلیه های شما آسیبی وارد میشود، دیگر همانند سابق نمیتوانند وظیفه فیلتر کردن خون را به درستی انجام دهند که همین مسئله باعث افزایش ضایعات در خون و بدن می شود.
بیماری های کلیوی که در اثر دیابت شکل میگیرند معمولاً روند کندی دارند پس میتوانید با افزایش اطلاعات خود در رابطه با راههای حفظ سلامت کلیه در برابر خطرات جانبی دیابت بر کلیه ها، از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.
3- کم اشتهایی به علل روحی و عصبی
این بیماری درباره افرادیست که تصویری غیر واقعی از بدن خود دارند و به میزان کافی غذا نمیخورند تا در رده وزنی درست خود قرار گیرند و معمولاً هم وزن آنها 15% کمتر از وزنیست که باید داشته باشند.
این بیماری به کمبود آب، الکترولایت و نمک در بدن منجر میشود که در نهایت هم مشکلات کلیوی و از کار افتادن کلیه ها را به وجود می آورد.
4- فشار خون بالا
اگر قدرت جریان فشار خون بالا باشد باعث کشیدگی، ضخم و تضعیف رگهای خونی میشود که رگهای کلیه هم از این قاعده مستثنا نیست. این امر باعث میشود تا کلیه ها نتوانند به درستی وظیفه فیلتر خون و خالی کردن رگها از مایعات اضافی را انجام دهند و این امر باعث تشدید فشار خون میشود.
این چرخه بسیار خطرناک است و حتماً باید با دارو، تغییرات در رژیم غذایی، ورزش کردن و کنترل سطح استرس مورد درمان قرار گیرد.
5- کلسترول بالا
اگر میزان کلسترول بد بالا برود، باعث انباشته شدن این کلسترول ها در رگهایی که خون را به کلیه ها وارد و خارج میکنند، می شود و در نتیجه بر روی عملکرد کلیه ها تاثیر منفی داشته باشند.
بالا رفتن کلسترول باعث بروز مشکلات دیگری همچون افزایش فشار خون و دیابت نیز میشود پس در اولین فرصت به کلینیک آکواویتا مراجعه کنید و چک آپ کامل انجام دهید تا از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.
6- لوپوس (بیماری خود ایمنی)
این بیماری با مورد حمله قرار گرفتن برخی از اعضای بدن توسط سیستم ایمنی خود فرد صورت میگیرد. زمانی که این حمله به کلیه ها باشد، بیماری lupus nephritis را بوجود می اورد. این بیماری باعث تورم و ضخم شدن رگهای خونی کوچک که مسئول فیلتر کردن ضایعات از خون هستند میشود و در برخی مواقع حتی مستقیماً خود کلیه ها را مورد هدف قرار میدهند.
برای این بیماری داروهای مختلفی وجود دارد: برخی برای کنترل سیستم ایمنی و برخی برای کنترل فشار خون و از بین بردن تورم و مایعات اضافی.
7- عدم توانایی در ادرار کردن
اگر متوجه شدید که نمیتوانید ادرار کنید، یعنی به این بیماری مبتلا شدید و خطرات جدی کلیه های شما را تهدید میکند. این بیماری باعث افزایش فشار و در نهایت عفونت کلیه ها و دیگر ارگانهای بدن میشود.
علل این اتفاق شامل:
پروستات بزرگ شده، سرطان پروستات، سنگ کلیه، سرطان مثانه، سرطان روده و… میباشند.
اگر بسیار کمتر یا بیشتر از حد معمول ادرار میکنید یا در ادرار خود خون مشاهده کردید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
در این مقاله سعی کردیم تا با جوانب مختلف در حفظ سلامت کلیه ها، پیشگری از برخی مشکلات و اتفاقاتی که میتوانند سلامت کلیه ها را به خطر بیندازند کمی آشنا شویم. اما از مهمترین مسئله نمیتوان غافل شد و آن هم مصرف آب آشامیدنی سالم است.
متاسفانه در ایران آب لوله کشی حتی به استاندارد های جهانی نزدیک هم نیست و بر اثر مصرف چند ساله میتواند باعث ایجاد رسوب در کلیه ها و بروز بیماری هایی مانند سنگ کلیه شود. مصرف آب آکواویتا نتنها میتواند شما و عزیزانتان را در حفظ سلامت این ارگان های حیاتی کمک کند بلکه به دلیل غنی بودن این آب با الکترولایت، هیدروژن و آنتی اکسیدان و مواد ضروری دیگر برای بدن، میتواند به حفظ سلامت کل بدن شما کمک شایانی داشته باشد.
نتایج ثبت شده در کتابخانه ملی دارویی امریکا در خصوص مصرف آب دارای هیدروژن مولکولی فعال و تاثیرات آن بر ارتقاء سلامت کلیه نشان می دهد که افزودن آب غنی از هیدروژن به محلول های همودیالیز سبب بهبود واکنش های التهابی و کنترل فشار خون می شود و یک گزینه درمانی جدید برای کنترل اورمی است. بنابراین با استفاده از آب دارای هیدروژن مولکولی فعال و همچنین آنتی اکسیدان سرشار آکواویتا می توان سلامت کلیه را ارتقاء بخشید.
هم اکنون با مشاورین ما در کلینیک سلامت آکواویتا تماس بگیرید و اولین قدم را در حفظ سلامتی، این گوهر با ارزش، بردارید.