بیماری های هورمونی

• پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدی)

چنانچه غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئیدی ترشح کند، فرد به پرکاری تیروئید دچار می شود. هورمون هایی که از غده تیروئید ترشح می شوند، هورمون T3 و T4 هستند که توسط هورمون محرکه تیروئید یا همان TSH تنظیم می شوند.

در افرادی که به پرکاری تیروئید مبتلا هستند، علائمی همچون تعرق زیاد، عدم تحمل گرما،کاهش وزن، تپش قلب، لرزش و بی قراری مشاهده می شود. تشخیص پرکاری تیروئید با سنجش سطح خونی T3 و T4 انجام می شود و در موارد خاص از تست ید رادیواکتیو نیز استفاده می شود. هایپرتیروئیدی یک بیماری مزمن است که درمان آن بسیار زمان بر می باشد. 

• کم کاری تیروئید (هایپوتیروئیدی)

در افراد مبتلا به هایپوتیروئیدی، غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید ترشح نمی کند. در بین بیماری های مربوط به غده درون ریز پس از دیابت ، کم کاری تیروئید شایع ترین بیماری محسوب می شود. خواب آلودگی، پوست خشک، پوست سرد و خشن، ضعف و بی حالی، کاهش تعریق، عدم تحمل نسبت به سرما، ضربان قلب پایین، ورم صورت، زبان بزرگ، یبوست، فراموشی، افزایش وزن و اختلالات قاعدگی، سقط های مکرر و کم خونی از علائم شایع کم کاری تیروئید هستند.

برداشتن تیروئید با جراحی، کمبود ید، هیپوتیروئیدی خودایمنی، کمبود ویتامین B12 و مصرف داروهایی مثل لیتیوم از علل ایجاد کننده بیماری کم کاری تیروئید هستند. در صورتی که این بیماری درمان نشود عوارضی همچون مشکلات روحی روانی، بیماری های قلبی، گواتر، ناباروری و نقص های مادرزادی را به دنبال دارد. 

• سندروم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS

وقتی هورمون های مردانه (آندروژنی) بیش از حد طبیعی تولید شود، باعث اختلال در روند تخمک گذاری زنان می شود. 

علت نامگذاری این سندروم به دلیل وجود تخمدان های بزرگ حاوی تعداد زیادی کیست کوچک می باشد که رد لایه های بیرونی تخمدان ها قرار گرفته اند. زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک علائمی همچون آکنه، ریزش مو، پر مویی، نازایی و اختلالات قاعدگی دارند. زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است در صورت عدم دریافت درمان صحیح و مناسب به عوارضی همچون سرطان پستان، سرطان آندومتر، دیس لیپیدمی و بیماری های قلبی و عروقی و یا حتی دیابت مبتلا شوند. 

پیشنهاد مطالعه: پیشگیری از ابتلا به سرطان

• سندروم کوشینگ

سندروم کوشینگ که گاهی هیپرکورتیزولیسم نیز معرفی می شود، زمانی اتفاق می افتد که بدن مدت زمان زیادی مقدار بالایی هورمون کورتیزول داشته باشد. کورتیزول در غدد فوق کلیه تولید می شود و نقش های مختلفی در بدن دارد. به عنوان مثال به تنظیم فاشر خون کمک می کند، باعث عملکرد قلب و رگ های خونی می شود و التهاب را نیز کاهش می دهد.

علاوه بر این کورتیزول در کنترل پاسخ به استرس نیز موثر است و نحوه سوخت و ساز پروتیئن ها، چربی های موجود در رژیم غذایی و کربوهیدرات ها را نیز تنظیم می کند. علاوه بر این ممکن است در اثر مصرف داروهای خوراکی کورتیکواستروئید ایجاد شود. علائم سندروم کوشینگ با توجه به میزان کورتیزول می توانند متفاوت باشد.
از جمله علائم سندروم کوشینک عبارت است از :

– پوست نازک و شکننده که به راحتی کبود می شود.
– علائم کشش صورتی یا بنفش روی پوست شکم، سینه ها، ران ها و بازوها
– افزایش و رسوب بات چربی، مخصوصا در اطراف میانه و قسمت فوقانی پست، صورت و شانه ها
– آکنه
– پایین بودن سرعت بهبود بریدگی، عفونت و نیش حشرات

علاوه بر تمامی موارد بالا، ممکن است برخی خستگی شدید، ضعف عضلانی، افسردگی و اضطراب، از دست دادن کنترل عاطفی، فشار خون، افزایش رنگدانه های پوست، اختلال رشد در کودکان و ضعف استخوان ها نیز در افراد مبتلا بروز یابد.

علائم مذکور، علائم کلی سندروم کوشینگ است. علائم و نشانه های سندروم کوشینگ در زنان و مردان کمی متفاوت است. 

علائم و نشانه های سندروم کوشینک

علائم و نشانه های سندروم کوشینک در مردان 

• کاهش باروری
•  اختلال در نعوظ
•  کاهش میل جنسی

علائم و نشانه های سندروم کوشینگ در زنان 

•  موهای بدن و صورت زنان مبتلا به سندروم کوشینگ ممکن است نسبت به سایرین ضخیم تر و قابل مشاهده تر باشد.
•  نامنظم بودن قاعدگی و یا حتی ممکن است برخی از زنان مبتلا دچار فقدان دوره قاعدگی باشند. 

• بیماری گریوز

گریوز در اصل یک بیماری خود ایمنی است وقتی سیستم ایمنی بدن اشتباها به غده تیروئید حمله می کند، ایجاد می شود. این بیماری می تواند سبب تولید بیش از حد هورمون ها و اختلال در سوخت و ساز بدن گردد. گریوز یک بیماری ارثی است و ممکن است در هر سنی بروز کند. از جمله عوامل خطرزا در افزایش بروز بیماری گریوز می توان به بارداری، مصرف دخانیات و استرس اشاره کرد.

• ناکارآمدی غده آدرنال

در این بیماری غده فوق کلیه یا همان غده آدرنال مقدار بسیار کمی هورمون کورتیزول و گاهی آلدوسترون تولید و ترشح می کند. علائم ناکارآمدی غده آدرنال عبارت است از :

• ناراحتی معده
• خستگی
• دهیدراتاسیون
•  تغییرات پوستی
• آکرومگالی 

چنانچه غده هیپوفیز بیش از حد لازم هورمون رشد ترشح کند، استخوان ها و دیگر مناطق بدن کودک به صورت غیر طبیعی و بسیار سریع تر از حد نرمال رشد می کند.